تابعیت مضاعف یا تابعیت دوگانه چیست؟

تابعیت مضاعف به معنای شهروندی دو کشور به طور همزمان است. به بیان دیگر، فردی که تابعیت مضاعف دارد، همزمان شهروند دو کشور است که هم مزایا و هم معایبی برای فرد به همراه دارد، زیرا یک وضعیت حقوقی پیچیده است. تابعیت مضاعف در هر کشوری مجاز نیست و کشورها قوانین متفاوتی در مورد تابعیت مضاعف دارند. اما تابعیت مضاعف دقیقاً چیست و تفاوت آن با تابعیت دوم چیست؟ چگونه باید برای بدست آوردن آن اقدام کرد؟ مزایای آن چیست؟ کدام کشورها تابعیت مضاعف را ارائه می‌دهند؟

برای پاسخ به تمامی این سوالات، در این مقاله از سازمان مهاجرتی ونوس ایرجی، اطلاعات جامعی درباره تابعیت مضاعف یا تابعیت دوگانه ارائه کرده‌ایم. پس با ما همراه باشید. سازمان مهاجرتی ونوس ایرجی به مدیریت خانم ونوس ایرجی، یک تیم مهاجرتی با تخصص، دانش و تجربه بالا در زمینه مهاجرت به کشورهای کانادا، آمریکا، انگلستان و ایتالیا است. شما می‌توانید با کمک مشاوران سازمان مهاجرتی ونوس ایرجی به راحتی از شرایط مهاجرتبه این کشورها آگاهی پیدا کنید.

تفاوت تابعیت مضاعف با تابعیت دوم

تابعیت مضاعف به این معنی است که فرد، دارای پاسپورت دو کشور است و هر دو کشور حقوق و تعهدات فرد را در رابطه با هر کشور در سطح رسمی به رسمیت می‌شناسند. فرزندان دارای تابعیت مضاعف نیز در بدو تولد دو پاسپورت دریافت می‌کنند. به طور کلی، تابعیت مضاعف بر اساس توافقات دوجانبه بین دولت‌ها است. اما تابعیت دوم به این معنی است که شخص دارای پاسپورت کشورهای مختلف است، اما فقط شهروند یک کشور است. به بیان دقیق‌تر، تفاوت تابعیت مضاعف با تابعیت دوم فقط در وجود یا عدم وجود توافقات بین دولت‌ها است.

توجه داشته باشید که اصطلاح حقوقی «تابعیت سه گانه» در قانون وجود ندارد، بنابراین حتی اگر شخصی سه یا چند پاسپورت داشته باشد، باز هم تابعیت دوگانه یا دوم دارد.

مزایای تابعیت مضاعف یا دوگانه 

هنگامی که تابعیت مضاعف خود را دریافت کنید، از مزایای مختلفی بهره‌مند خواهید شد که برخی از آنها عبارتند از:

• اقامت: یکی از مزایای تابعیت مضاعف، اقامت تضمینی در چندین کشور است. اقامت برای افرادی که مایل به زندگی و کار در بیش از یک کشور هستند می‌تواند یک مزیت قابل توجه باشد.
• مالکیت بر دارایی: با پیروی از قوانین و مقررات محلی، تابعیت مضاعف مالکیت بر دارایی را ممکن می‌سازد.
• کسب و کار: کسب تابعیت مضاعف درها را به روی بسیاری از فرصت‌های تجاری باز می‌کند و معاملات تجاری را منعقد می‌کند که در غیر این صورت از طریق پاسپورت اصلی در دسترس نبودند یا به سختی به دست می‌آمدند.
• امنیت: دریافت پاسپورت مضاعف از یک کشور امن و با ثبات ذهن شما را آرام می‌کند. زیرا در صورت هر گونه بی‌ثباتی اجتماعی، سیاسی یا اقتصادی در کشور خود، می‌توانید در کشور دیگر زندگی کنید.
• کیفیت زندگی: با اخذ تابعیت مضاعف، می‌توانید به آموزش و مراقبت‌های بهداشتی درمانی در سطح جهانی و به طور کلی یک سبک زندگی پیشرفته دسترسی داشته باشید. به خصوص خانواده‌هایی که دارای ثروت و دارایی‌های زیادی هستند، از طریق تابعیت مضاعف مزایای متعددی کسب می‌کنند.

معایب دریافت تابعیت مضاعف یا دوگانه

داشتن تابعیت مضاعف می‌تواند معایب خود را نیز داشته باشد، به خصوص اگر به درستی در نظر گرفته نشود یا به طور کامل تحقیق نشود، در اینجا برخی از رایج ترین معایب دریافت تابعیت مضاعف یا دوگانه که معمولا نادیده گرفته می‌شوند را آورده‌ایم:

• بار مالیاتی: دریافت تابعیت مضاعف می‌تواند بار مالیاتی بیشتری برای شما داشته باشد. شما باید سیستم مالیاتی یک کشور، معاهدات مالیات بر درآمد و تعهدات خود را به عنوان شهروند قبل از تابعیت درک کنید. این امر به ویژه برای کسانی که تابعیت آمریکا را دریافت می‌کنند بسیار مهم است، زیرا ممکن است منجر به بدهی مالیاتی فرد ‌شود. برای جلوگیری از مالیات مضاعف، مهم است که با یک وکیل مهاجرت صحبت کنید.
• تعهدات سیاسی دوگانه: اگر تابعیت دوگانه دارید، باید به تعهدات هر دو کشور نیز پایبند باشید و درک هر گونه تعهد سیاسی که ممکن است تأثیرات بزرگی داشته باشد، مانند خدمت سربازی اجباری، بسیار مهم است. بنابراین، اگر الزامات نظامی و سیاسی را از قبل بررسی نکنید، ممکن است قوانین یک کشور را با اعمال قوانین کشور دیگر، زیر پا بگذارید.
• نظارت دقیق و بیشتر: در صورت داشتن تابعیت مضاعف ممکن است سطح نظارت، خواه مالی یا سیاسی، به عنوان یک شهروند دوگانه برایتان افزایش یابد. زمانی که برخی کشورها در شرایط بدی قرار دارند، این موضوع نیز صادق است. تصور کنید که دارای تابعیت دوگانه از دو ابرقدرت که یکدیگر را تحریم کرده‌اند، هستید.

روش‌های دریافت تابعیت مضاعف یا تابعیت دوگانه

روش‌های اخذ تابعیت دوگانه از کشوری به کشور دیگر متفاوت است. بنابراین، بررسی قوانین و مقررات کشورهایی که می‌خواهید تابعیت مضاعف را دریافت کنید ضروری است. اما به طور کلی روش‌های اخذ تابعیت مضاعف شامل موارد زیر می‌شود:

• دریافت تابعیت مضاعف از طریق تولد

در برخی موارد، اگر در کشوری متولد شده باشید که بر اساس محل تولد، تابعیت می‌‌دهد، ممکن است به طور خودکار تابعیت مضاعف دریافت کنید. به عنوان مثال، اگر در کشور آمریکا از پدر و مادری غیر شهروند متولد شده باشید، به طور خودکار تابعیت آمریکا به شما اعطا می‌شود. با این حال، این مورد برای همه کشورها صادق نیست، بنابراین تحقیق در مورد قوانین کشورهای درگیر برای یافتن اینکه آیا تابعیت از طریق تولد در دسترس است یا خیر، مهم است.

• دریافت تابعیت مضاعف از طریق قبول تابعیت

قبول تابعیت فرآیند اخذ تابعیت در یک کشور از روش‌های قانونی است که معمولاً شامل زندگی در کشور مورد نظر برای مدت زمان معین، قبولی در آزمون شهروندی و رعایت سایر الزامات است. یک فرد می‌تواند پس از چند سال که به عنوان مقیم دائم در کشوری زندگی کرده، تابعیت خود را کسب کند. به عنوان مثال، افراد مقیم دائم کشور کانادا باید 4 سال از 6 سال را در کانادا اقامت داشته باشند تا واجد شرایط درخواست شهروندی باشند. با این حال، در نظر داشته باشید که افراد دارای وضعیت موقت باید ابتدا اقامت دائم را به دست آورند تا شروع به شمارش سنوات اقامت خود در جهت شرایط شهروندی کنند.

• دریافت تابعیت مضاعف از طریق ازدواج

در برخی موارد، ممکن است بتوانید از طریق ازدواج با شهروند کشور دیگر، تابعیت مضاعف دریافت کنید. توجه داشته باشید که ازدواج باید قانونی، رسمی و واقعی باشد و صرفاً برای مقاصد مهاجرتی انجام نشود.  فرآیند و الزامات اخذ تابعیت از طریق ازدواج بسته به کشور متفاوت است. برخی از کشورها پس از ازدواج با یک شهروند، وضعیت اقامت دائم را اعطا می‌کنند که زمان لازم برای اخذ شهروندی رسمی را تسریع می‌کند.

یک تصور اشتباه و رایج این است که افراد از طریق ازدواج با شهروند کشور دیگر، به طور خودکار و بلافاصله تابعیت یا شهروندی آن کشور را بدست می‌آورند. اما اینطور نیست و برای اخذ شهروندی یا همان تابعیت، متقاضیان باید پروسه اخذ تابعیت را طی کنند. (برای مثال باید در آزمون شهروندی کشور مدنظر شرکت کنند)

• دریافت تابعیت مضاعف از طریق سرمایه گذاری

امروزه بسیاری از کشورها تابعیت یا اقامت را از طریق برنامه‌های سرمایه گذاری به افرادی که ارزش خالص دارایی بالایی دارند، ارائه می‌دهند. این روش مستقیم‌ترین مسیر برای اخذ شهروندی است. شما می‌توانید با سرمایه گذاری در کشورهای مختلف شهروندی آن کشور را کسب کنید. به بیان دیگر، اخذ تابعیت یا شهروندی از طریق سرمایه گذاری فرآیند اخذ تابعیت مضاعف از طریق سرمایه گذاری در کشور میزبان است. علاوه بر این، بسیاری از برنامه‌های اقامت از طریق سرمایه گذاری، اقامت دائم پس از سرمایه گذاری را ارائه می‌دهند که باز هم زمان اخذ شهروندی را تسریع می‌کند.

چگونه تابعیت مضاعف بگیریم؟

امروزه، اخذ تابعیت دوگانه آسان‌تر از همیشه است. مسیرهای مختلفی وجود دارد که در این مقاله بررسی کردیم و رایج‌ترین آنها اخذ تابعیت از طریق سال‌ها اقامت در یک کشور خارجی است. اما ساده‌ترین راه در صورت داشتن ارزش خالص دارایی بالا، از طریق سرمایه گذاری است. در برخی شرایط نیز مانند تولد درکشوری دیگر دریافت تابعیت مضاعف به صورت خودکار و بدون هیچ هزینه و زمانی انجام می‌شود. اگر قصد دریافت تابعیت مضاعف یا دوگانه را دارید، می‌توانید از راهنمایی مشاوران و وکلای مهاجرت با‌تجربه در سازمان مهاجرتی ونوس ایرجی کمک بگیرید.

کشورهایی که تابعیت مضاعف یا دوگانه را قبول دارند

در حال حاضر 193 کشور عضو سازمان ملل هستند که بسیاری از آنها شرایط شهروندی خاص خود را دارند. بسیاری از کشورها (بیش از 75%) به طور کامل تابعیت مضاعف را مجاز می‌دانند، در حالی که برخی دیگر فقط در شرایط خاص قبول می‌کنند. بنابراین، قوانین کشورها در اعطای تابعیت مضاعف یا دوگانه یکسان نیست. در جدول زیر فهرستی جامع از کشورهایی که تابعیت مضاعف را مجاز می‌دانند، آورده‌ایم:

در نظر داشته باشید که کشورهای ترکیه، کانادا، ایتالیا، وانواتو، ایرلند، سنگاپور، استرالیا، نیوزلند، مکزیک و کشورهای حوزه کارائیب مانند آنتیگوا و باربودا، دومینیکا، گرانادا، سنت کیتس و نویس و سنت لوسیا ساده‌ترین روش‌ها را برای دریافت تابعیت دوگانه ارائه می‌دهند. برای مثال در برخی از این کشورها شما می‌توانید با سرمایه گذاری در یک تجارت محلی، یا خرید املاک و مستغلات، تابعیت مضاعف این کشورها را دریافت کنید.

کشورهایی که تابعیت مضاعف یا دوگانه را قبول ندارند

برخی از کشورها برای ارائه تابعیت خود، افراد را ملزم می‌کنند که تنها یک تابعیت داشته باشند. به عنوان مثال، کشور اتریش قوانین سختگیرانه و فرآیند پیچیده‌ای برای اخذ تابعیت دارد. افراد مقیم دائم باید قبل از درخواست شهروندی به مدت 10 سال به طور مداوم در این کشور زندگی کنند. سپس متقاضیان باید از شهروندی هر کشور دیگری صرف نظر کنند. فهرست کشورهایی که تابعیت مضاعف را قبول ندارند، در جدول زیر آورده‌ایم:

تابعیت مضاعف در ایران

ایران تابعیت مضاعف را به رسمیت نمی‌شناسد و تابعیت دوگانه را فقط تابعیت ایرانی می‌داند. با این وجود، ماده 977 قانون مدنی ایران به تعدد تابعیت می‌پردازد. در نتیجه بندهای 4 یا 5 ماده 976 برخی از افراد صغیر ایرانی ممکن است دارای تابعیت دوگانه باشند. اگر بخواهند پس از 18 سالگی تابعیت غیر ایرانی خود را حفظ کنند، باید به وزارت امور خارجه ایران اطلاع دهند. از نظر تئوری، ترک اختیاری تابعیت ایرانی برای افراد بالای 25 سال با تصویب هیات وزیران امکان پذیر است. با این حال این مسئله به ندرت در شرایط عملی رخ می‌دهد.

توجه داشته باشید، فقط به این دلیل که کشور شما به طور رسمی تابعیت مضاعف را مجاز نمی‌داند، به این معنی نیست که راهی برای اخذ تابعیت در چندین کشور وجود نداشته باشد. همچنین برخی از کشورها برنامه‌های دیگری ارائه می‌دهند که به افراد اجازه می‌دهد در هنگام اخذ شهروندی، حق و حقوق محدودی در یک کشور داشته باشند.

سخن پایانی

تابعیت مضاعف زمانی است که فرد همزمان شهروند دو کشور با تمام حق و حقوق و امتیازات ناشی از آن باشد. به عنوان یک فرد دو تابعیتی می‌توانید آزادانه در هر دو کشور سفر، کار و تجارت کنید، زمین و ملک داشته باشید و فعالیت‌های دیگری را که ممکن است برای افراد غیر شهروند محدود باشد، انجام دهید. با این حال، داشتن تابعیت مضاعف یا همان دوگانه معایبی نیز خواهد داشت. در این مقاله تلاش نمودیم تا راهنمای جامعی در مورد تابعیت مضاعف یا تابعیت دوگانه، ارائه دهیم.

در صورت کسب اطلاعات و جزئیات بیشتر درباره تابعیت مضاعف یا تابعیت دوگانه با آسودگی خاطر می‌توانید با دفتر مهاجرتی ونوس ایرجی تماس بگیرید و به خدمات ارائه شده از سوی سازمان مهاجرتی ونوس ایرجی اعتماد کنید و اطمینان داشته باشید که پروسه درخواست تابعیت مضاعف شما با موفقیت انجام خواهد شد.

سوالات متداول